Người Trung Quốc thuê đất Việt Nam trồng... khoai lang Sài Gòn Tiếp ThịSGTT

SGTT.VN - Không chỉ mua khoai lang, hiện người Trung Quốc đã bắt đầu mở chiến dịch thuê đất trồng khoai tại Vĩnh Long và xuất khẩu sang nước thứ ba. Người
trồng khoai ở huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long đang hăng hái nâng diện
tích trồng khoai lên trên 6000 ha. Khi giá khoai lang tím Nhật Bản gần
16.950 đ/kg, quá nửa dân số trên tổng số 93.758 người ở Bình Tân đang
sống dựa vào nghề trồng khoai, bao gồm hệ thống canh tác ngoài đồng và
hệ thống dịch vụ thu mua, đóng gói chở sang Trung Quốc vốn lành ít dữ
nhiều, nhưng họ không còn lựa chọn nào khác. May rủi phận khoai Hơn
70% sản lượng khoai sản xuất tại Bình Tân và Bình Minh được xuất khẩu
(trung bình mỗi tháng xuất khẩu hơn 10.000 tấn khoai), chủ yếu xuất tiểu
ngạch sang Trung Quốc. Người Trung Quốc thích khoai lang tím Nhật Bản
tới mức không chỉ mua mà đã bắt đầu mở chiến dịch thuê đất trồng khoai
tại Bình Minh. Hiện có ít nhất 10 cơ sở mua khoai, đóng gói tại Bình
Tân, Bình Minh, đóng nhãn hàng Trung Quốc. Một chủ doanh nghiệp ở
Thuận an, Bình Minh,nói: “Hầu hết khoai lang xuất sang Trung Quốc đều
theo đường tiểu ngạch. Hàng giao qua cửa khẩu, họ nắm đằng chuôi, mình
nắm đằng lưỡi”. Trong ba loại khoai lang thì khoai lang tím Nhật
Bản cho thu nhập cao nhất. Khoai trắng, khoai sữa cho thu nhập từ
100-120 triệu đồng/ha, thấp hơn khoai lang tím Nhật Bản (từ 170- 200
triệu đồng/ha). Trưởng phòng Nông nghiệp &PTNT huyện Bình Tân, ông
Võ Văn Theo cho biết, hiện khoai lang là nông sản xuất khẩu sau lúa gạo
của Vĩnh Long.
"Nhưng xuất khẩu qua đường tiểu ngạch dễ bị thua thiệt. Cái khó của nông
dân và địa phương tụi tui là không biết nhiều về thị trường xuất khẩu.
Nông dân làm ăn theo kiểu ăn may, rủi ro xảy đến là bó tay”. Ông Huỳnh Ngọc Phó, trồng khoai lang tím Nhật Bản, từng bị ép giá, đã đứng ra lập công ty cổ phần kinh doanh
khoai lang, nói: “Đóng hàng chở ra biên giới phía bắc, nhưng nếu không
có người đứng bên đất của họ, không rành rẽ đường đi nước bước từ Lạng
Sơn đi Quảng Châu, tự lần dò để đưa hàng đi là “mang đầu máu chạy về”.
Có lúc giá khoai lang tím rộ lên 16.000-17.000 đ/kg, chở ì ạch ra biên
giới thì giá rớt xuống 12.000-13.000 đ/kg và nay chỉ còn 11.000 đ/ kg". Là
người từng bị giựt nợ khi đưa hàng qua đất khách, ông Phó ngao ngán
nói: “Họ sẵn sàng đặt cọc để mình chở hàng ra, khi hàng tập trung càng
đông, càng kẹt cứng, mòn mỏi tại cửa khẩu thì giá nào cũng bán. Lúc đó
họ mở cửa kho lạnh mua vào trữ”. Ông Nguyễn Văn Phước, một thương
nhân “giải nghệ” buôn hàng sang Trung Quốc, nói: "Ở cửa khẩu, họ có
kịch bản: thủ tục thông quan khó quá, đang kiểm định siết chất lượng…
dưa chỉ 1 tuần là hư, khoai không có xe lạnh thì cũng không thể lâu hơn
nữa. Ai còn sức thì quay về Hà Nội bán tháo bán đổ. Tình trạng này nhiều
người bị, chỉ có “cò” là sống, biết bao nhiêu người chết”. Ông
Phó cho rằng nhà nước phải giúp vùng khoai mở thêm thị trường mới để
tránh tình trạng bắt chẹt , ép giá khi Trung Quốc là thị trường duy
nhất, người nông dân không có nhiều chọn lựa. Đại gia thuê đất trồng khoai Trong
khi nông dân Bình Minh và Bình Tân đưa ra các mô hình trồng luân canh
khoai lang - lúa hoặc cây màu khác có thể cho thu nhập cao hơn thì những
người từ Trung Quốc sang chỉ cần thuê đất, chuyển đất lúa sang trồng
khoai. Theo FAO, sản lượng khoai lang hàng năm trên thế giới
lên tới 127 triệu tấn, trong đó Trung quốc sản xuất nhiều
nhất, 105 triệu tấn/năm. Tuy nhiên, Trung Quốc chỉ có khoai lang vào
tháng 8-9-10, các tháng còn lại phải nhập khoai từ nhiều nơi, trong đó
có Việt Nam. Người
Trung Quốc thuê đất tại khu Giáo Mẹo, xã Thuận An, huyện Bình Minh, với
giá 4-5 triệu đồng/công (1000 m2). Nhiều nông dân đang trồng lúa, lời
không hơn 3 triệu đồng/ công nên dễ dàng chấp nhận giá thuê đất của
người Trung Quốc. “Con số đất do người Trung Quốc thuê chưa được
thống kê chính xác vì hầu hết đều núp bóng người bản xứ”, bà Phan Thị
Bé, trưởng phòng kinh tế huyện Bình Minh, cho biết. Người Trung
Quốc không chỉ thuê đất trồng khoai, rủ người giỏi kỹ thuật làm cho họ
mà còn ra đồng tranh mua. Bà Phan Thị Bé nhận xét: “Họ sang đây thuê đất
chuyển đất lúa thành đất khoai, núp bóng các nhà vựa mua khoai nhưng
không mang về nước mà xuất sang nước thứ ba”. Năm ngoái, theo
một nguồn tin, những người thuê đất kiểu núp bóng khoảng 20 ha, năm nay
không chỉ thuê khu Giáo Mẹo mà bắt đầu dòm ngó đến vùng ven lộ 54 về Trà
Ôn. Những đại gia nông dân làm ăn sâu với Trung Quốc bắt đầu xuất hiện.
Một trong số đại gia có tiếng giàu có nhờ làm ăn với Trung Quốc đã thuê
200 công đất. Đại gia khoai lang này đầu tư khoảng 3,8 tỷ đồng và đoan
chắc mức lời là 2 tỷ đồng. Người Trung Quốc thuê người giỏi kỹ
thuật làm việc, nếu không có ai chịu làm việc cho họ sẽ là cớ để họ đưa
người sang với danh nghĩa lao động kỹ thuật. Dân trồng khoai lo ngại:
liệu họ sẽ mua khoai nữa không khi tiếp tục mang tiền sang thuê đất
trồng khoai?

Bình Tân và Bình Minh, mỗi nơi có tới 5000 - 6000 ha khoai, sản lượng 300.000 - 400.000 tấn khoai. Với năng suất 40 tạ/ 1 công đất (1.000m2, bằng 0,1 ha), trừ tất cả chi phí phân bón, dây khoai giống và công thu hoạch… người trồng khoai có thể lời trên 15 triệu đồng/ 1 công khoai.

Hoàng Lan - Vĩnh Kim