Bất ngờ từ việc Trung Quốc săn lùng nông sản Việt Nam Sài Gòn Tiếp ThịSGTT – 20 giờ trước

SGTT.VN - Việc thương nhân Trung Quốc ráo riết săn lùng, thu mua
nông sản, thực phẩm tại Việt Nam đang tạo ra rất nhiều bất ngờ. Có lẽ
bất ngờ không chỉ đến với những người nông dân vốn thiếu thông tin mà
còn khá bất ngờ đối với những nhà quản lý và các cơ quan chức năng của
Việt Nam.

Nông dân vui

Hiện
tượng thương nhân Trung Quốc đến tận ao, vườn của những người nông dân
đặt hàng, thu mua sản phẩm với số lượng lớn, giá cao hơn giá thị trường
đang khiến không ít người dân Việt Nam cảm thấy rất vui mừng. Cũng nhờ
hiện tượng này mà thực trạng “được mùa, mất giá” vốn là nỗi ám ảnh của
những người nông dân chân lấm tay bùn tạm thời được xua tan.

Liên
tiếp trong thời gian gần đây, rất nhiều loại nông sản của nông dân từ
Bắc chí Nam được các thương nhân Trung Quốc tìm mua. Từ các loại nông
sản truyền thống như tiêu, sắn lát, cao su, thịt, thủy hải sản, … đến
các sản phẩm ít phổ biến hơn hay được thu hoạch theo mùa vụ như dừa,
trứng vịt, vải thiều, khoai lang…

Rủi ro cao

Đứng
trước hiện tượng này, ngoài niềm vui của người nông dân thì không ít ý
kiến của các chuyên gia lại tỏ ra lo ngại. Trong đó, đa số đều cho rằng
sự quá phụ thuộc vào một thị trường, nhất là thị trường Trung Quốc, lại
còn chủ yếu là xuất khẩu theo dạng tiểu ngạch đang chứa đựng nhiều rủi
ro tìm ẩn. Ngoài ra, việc chạy theo nhu cầu bất thường của các thương
nhân Trung Quốc sẽ dễ dẫn đến việc phá vỡ quy hoạch sản xuất của chúng
ta. Và, việc thu gom ồ ạt của thương nhân Trung Quốc sẽ gây ra sự mất
cân đối cung cầu cục bộ đối một số sản phẩm trong nước.

Những lo
ngại này rất đáng quan tâm bởi trong quá khứ đã không ít lần nông dân
Việt Nam đã phải ngậm “trái đắng”. Còn nhớ, những năm 2001 – 2002 nông
dân và thương lái ở các tỉnh phía Bắc đã phải ngậm ngùi nhìn giá long
nhãn rớt giá thê thảm từ 140.000 – 180.000 đồng/kg xuống còn 40.000 –
60.000 đồng/kg, thậm chí năm 2004, giá chỉ còn 10.000 – 20.000 đồng/kg.
Cũng trong những năm 2004 – 2005, đứng trước việc thương lái Trung Quốc
thu mua dưa hấu với giá khoảng 10.000 đồng/kg nên nông dân miền Trung đã
ồ ạt trồng dưa hấu nhưng “kết quả” của niềm vui ấy là hàng trăm xe chở
dưa hấu phải nằm lại và đổ bỏ ở cửa khẩu Lạng Sơn do không xuất được
sang Trung Quốc.

Và rất nhiều ví dụ khác tương tự đều có nguyên
nhân từ việc thu gom của thương nhân Trung Quốc như quả cau vào những
năm 2007 – 2008, rau bắp non, tắc kè hay đỉa trong thời gian gần đây, …

Vì sao trung Quốc mua nhiều?

Như
vậy thử lý giả việc tại sao thương nhân Trung Quốc lại bất ngờ quá “mặn
mà” đối với các loại nông sản của Việt Nam trong thời gian này?

Khác
với những lần trước, lần này thương nhân Trung Quốc thu gom rất nhiều
loại nông sản cùng lúc chứ không phải “sốt” một loại duy nhất. Ngoài ra,
thương nhân Trung Quốc đang thu mua có chọn lọc các sản phẩm có chất
lượng cao. Điều này có thể thấy ngay rằng các sản phẩm nông sản của Việt
Nam có chất lượng tốt hơn đồng thời có giá rẻ hơn tại Trung Quốc.

Ngoài
ra, nhu cầu tiêu thụ tăng cao và hàng loạt vụ bê bối về vệ sinh an toàn
thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ từ trong nước cũng là nguyên nhân chính
để các thương nhân đến từ Trung Quốc phải lùng sục các nguồn thực phẩm
dồi dào và chất lượng hơn từ các nước khác, và Việt Nam là lựa chọn tốt
nhất do chi phí vận chuyển thấp.

Sản phẩm Việt Nam phải “núp bóng”

Một
đặc điểm đáng lưu ý trong đợt thu gom hàng hóa từ Việt Nam gần đây của
các thương nhân Trung Quốc là họ yêu cầu phía Việt Nam đóng gói và dán
nhãn mác Trung Quốc, điển hình là sản phẩm trứng vịt muối của bà Năm ở
TP Long Xuyên, An Giang.

Từ sự việc này có thể thấy rằng rất
nhiều khả năng các sản phẩm khác cũng có số phận tương tự, tức là thương
nhân Trung Quốc thu gom nông sản thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ tại
Việt Nam về đóng nhãn mác của Trung Quốc để bán trong nước hay xuất khẩu
sang một nước thứ ba với giá cao hơn.

Như vậy, những sản phẩm do
chính tay nông dân Việt Nam làm ra nhưng vẫn mang thương hiệu khác,
điều này cho thấy các sản phẩm nông sản này cũng chẳng khác gì so với
những mặc hàng gia công khác như may mặc, điện tử, phầm mềm, … Và khi
đó, các sản phẩm chất lượng cao từ Việt Nam lại đang phải đành “núp
bóng” dưới các thương hiệu Trung Quốc.

Nhưng trớ trêu thay khi
các sản phẩm kém chất lượng có xuất xứ từ Trung Quốc như quả dâu tây và
rất nhiều sản phẩm khác thì lại đang xuất hiện với các thương hiệu Việt
Nam và được bày bán công khai tại thị trường Việt Nam!

Tất cả
những điều này cho thấy rằng, nông dân và các doanh nghiệp Việt Nam chưa
nhận thức hết được chất lượng và giá trị của các loại nông sản do chính
bà con nông dân Việt Nam làm ra. Đây là một lãng phí vô cùng lớn đối
với các sản phẩm đang được xem là thế mạnh quốc gia.

Không riêng
gì các mặt hàng nông sản thực phẩm mà rất nhiều sản phẩm khác như may
mặc, điện tử, … do chính người Việt Nam làm ra để xuất khẩu và lại được
nhập khẩu về lại dưới các thương hiệu nổi tiếng để tiêu thụ trong nước
và tất nhiên giá cả đã được đẩy lên cao hơn rất nhiều lần. Điều này cho
thấy một phần là do tâm lý sính ngoại và phần khác là do các doanh
nghiệp, các nhà sản xuất trong nước vẫn chưa thoát khỏi tâm lý tự ti,
chưa đủ tự tin khi không dám tự làm nên những thương hiệu có thể cạnh
tranh với các sản phẩm cùng loại khác.

Nếu các sản phẩm có xuất
xứ từ Việt Nam nhưng phải “núp bóng” dưới các thương hiệu khác thì đến
bao giờ nông dân Việt Nam nói riêng và những nhà sản xuất khác nói chung
mới được thụ hưởng xứng đáng giá trị của các sản phẩm do mình làm ra?
Và, với cái đà này thì đến bao giờ Việt Nam mới có những thương hiệu nổi
tiếng thế giới?

TRẦN MINH QUÂN